saw chit thi ha

ထီေဆ႔ေမ႔ယြား (ေခၚ) ထီးဆဲ႔မဲ႔ယြား (ထီ႔ေဆာ၀္ေမ၀္ယြာ)

လူမ်ဳိးတိုင္းသည္ မိမိတို႔၏သမိုင္းကို သားစဥ္ေျမးဆက္လက္ဆင္႔ကမ္း သယ္ပိုးခဲ႔ၾက၏။ သို႔ျဖစ္၍ သမိုင္းဟူသည္ ေဖ်ာက္ဖ်က္၍ ရႏုိင္ေကာင္းေသာ အရာမဟုတ္ေပ။ ပုဂံရာဇ၀င္ကို ထုတ္တမ္းေျပာရတယ္ဟု အဆိုရွိလွ်င္ ပုဂံရာဇ၀င္ထက္ ေရွးက်သည္႔ ကၽြႏု္ပ္တို႔ကရင္တိုင္းရင္းသားတို႔၏ ေရွးဦးသမိုင္းကို ျပန္ေျပာင္းေျပာရာတြင္ သုေတသီတို႔ အျငင္းပြားဖြယ္ရာရွိပါက အံ႔ၾသစရာမဟုတ္ေပ။

ကၽြႏု္ပ္တို႔ ကရင္တိုင္းရင္းသားတို႔သည္ ေရွးကပင္ လူႀကီးမိဘမ်ား၏ ဆံုးမစကားကို တရုိတေသမွတ္သား လိုက္နာတတ္ၿပီး ေနာင္လာေနာက္သားမ်ားအား ျပန္လည္သြန္သင္ဆံုးမျခင္းျဖင္႔ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ားတို႔ကို ခိုင္ခိုင္လံုလံု ထိန္းသိမ္းလာႏုိင္ခဲ႔ပါသည္။ ယင္းသမိုင္း အေထာက္အထားမ်ားအနက္ ထီ႔ေဆ႔ေမ႔ယြား (ေခၚ) ထီးဆဲ႔မဲ႔ယြား ေဒသသည္ ကရင္လးမ်ဳိးတို႔ တစ္ခ်ိန္က အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ႔ရာေဒသ ျဖစ္ေၾကာင္းကို အမ်ားကပင္ ၾကားဖူးၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ယင္း ''ထီေဆ႔ေမ႔ယြား'' ေဒသသည္ မည္သည္႔တိုင္းျပည္ေဒသတြင္ ရွိသည္ကို မွန္းဆ၍ မရႏုိင္သူမ်ားလွေပသည္။

ထီေဆ႔ေမ႔ယြား ဟူသည္ ေရစီးတြင္ ေမ်ာပါေနေသာ ျမစ္ေခ်ာင္းေဒသဟု အဓိပၸါယ္ျပန္ရေပမည္။ ယင္းေဒသကို မႏူႆပထ၀ီေဗဒႏွင္႔ သမိုင္းပညာရပ္မ်ားအစရွိသည္႔ သိပၸံနည္းက် ေလ႔လာရွာေဖြပါက တရုတ္ျပည္ေတာင္ပိုင္း တစ္ေနရာတြင္ လြန္ခဲ႔ေသာႏွစ္ေပါင္း ၃၅၀၀ ေလာက္က တည္ရွိခဲ႔ေသာ အိုေအစစ္ ယဥ္ေက်းမႈ ပံုသ႑ာန္ျဖစ္ၿပီး ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ စိုက္ပ်ဴိး၊ ေမြးျမဴေရး အသင္႔အတင္႔လိုက္၍ အေျခခ်ေနထိုင္ၿပီး ေနအိမ္မ်ားတြင္ မိသားစု၊အိမ္ေထာင္စုမ်ား စုေပါင္းပါ၀င္ၾကသည္။ ထိုေဒသတြင္ ကရင္ေရွးဦးလူတို႔သည္ ရာစုႏွစ္တစ္၀က္ေက်ာ္ ေနထိုင္ခဲ႔ဟန္ရွိၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား တိမ္ေကာမႈႏွင္႔ မိုးရာသီေရလွ်ံျခင္းမ်ားေၾကာင္႔ စိုက္ပ်ဳိးခင္းမ်ား၊ လူေနအိမ္မ်ား ပ်က္စီးလာတတ္ၿပီး တိုးတက္မ်ားျပားလာေသာ လူဦးေရအတြက္ ေထာက္ပံ႔ႏုိင္မည္႔ အေျခအေနမရွိေတာ႔သျဖင္႔ ေနရာအသစ္ရွာေဖြရန္ ေတာင္ဘက္အရပ္မ်ားသို႔ အုပ္စုခြဲ၍ ေရႊ႔ေျပာင္းလာၾကရာ ယေန႔ အေရွေတာင္အာရွ ေဒသအႏွံ ျပန္႔က်ဲေနထိုင္ၾကေသာ ကရင္လူမ်ဳိးစုမ်ားကို ေတြ႔ရျခင္းျဖစ္သည္။

မို႔ထိတ္၊ ဖထိတ္ (ေခၚ) မိုထိ၊ ဖါထိ (ေမ၀္ၟထၚ၊ ဖါၟထၚ)

ကရင္ေရွးဦးလူမ်ဳိးတို႔သည္ အေရွ႔ေတာင္အာရွ ေဒသအႏွံ႔အစုစု ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနထိုင္ၾကေသာ္လည္း ထီေဆ႔ေမ႔ယြားေဒသမွ ထြက္လာစဥ္က အားလံုးတစ္ခ်ိန္တည္း ထြက္လာၾကသည္မဟုတ္ဘဲ အနည္းအုပ္စုႀကီး ႏွစ္စံုတြဲ၍ထြက္လာၾကသည္မွာ ထင္ရွားပါသည္။ ယင္းအုပ္စုႏွစ္စုအနက္ ေရွးဦးစြာ ထြက္လာၾကသူမ်ားမွာ ဖခင္မ်ား သို႔မဟုတ္ အၾကားအျမင္ ဗဟုသုတရွိၿပီး အသက္ႀကီးေသာ ေယာက်္ားမ်ား ဦးေဆာင္ျပဳေသာအုပ္စုက ေကာင္းမြန္ေသာ ေဒသအသစ္ေတြ႔ရွိပါက က်န္ခဲ႔ေသာမိသားစုမ်ားကို ျပန္ေခၚရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင္႔ ထြက္လာၾကၿပီး ယင္းအုပ္စုတြင္ လိုက္ပါသြားသူမ်ားအား ေနာင္ကာလတြင္ ဖထိတ္ သို႔မဟုတ္ ဖထိ ေခၚ ဖခင္အႏြယ္၀င္ ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားဟု ေခၚတြင္လာ၏။ က်န္ခဲ႔ေသာ မိသားစုမ်ားတြင္ အေတြ႔အၾကံဳျပည္႔စံုေသာ မိခင္မ်ား သို႔မဟုတ္ အမ်ဳိးသမီးႀကီးမ်ားမွာ စီမံကြပ္ကဲ၍ ထိုေဒသမွထြက္ခြာသြားေသာ မိသားစုမ်ားသည္ တစ္ေန႔တြင္ ျပန္လာေခၚမည္ဟု ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္ျဖင္႔ ထီေဆ႔ေမ႔ယြားေဒသတြင္ ေနထိုင္လာခဲ႔ရာ ႏွစ္ေပါင္းၾကာျမင္႔လာေသာအခါ သဘာ၀ေဘးရန္မ်ားႏွင္႔ ေနာက္ထပ္ေရႊ႔ေျပာင္းလာၾကေသာ အျခားလူမ်ဳိးစုမ်ားရန္ေၾကာင္႔ ေရွးကထြက္ခြာသြားေသာ အုပ္စုေနာက္သို႔ ရွာေဖြရင္း ေျပာင္းေရႊ႔လိုက္လာၾကျခင္းျဖင္႔ ထီေဆ႔ေမ႔ယြားမွ မို႔ထိတ္ သို႔မဟုတ္ မိုထိ ေခၚ မိခင္အႏြယ္၀င္ လူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္လာၿပီး အၿပီးအပိုင္ထြက္ခြာသြားၾကသည္ဟု သမိုင္းပညာရွင္ အမ်ားစုက လက္ခံယံုၾကည္ထားၾကပါသည္။

ဖထိတ္ ေခၚ စေကာကရင္အုပ္စုသည္ မဲေခါင္ျမစ္ေၾကာင္း၊ သံလြင္ျမစ္ေၾကာင္းမ်ားကို အဓိကအသံုးျပဳ၍ ေတာင္ဘက္သို႔ ေရႊ႔ေျပာင္းလာရာ ယေန႔တိုင္ ယိုးဒယားျပည္၊ ျမန္မာျပည္၊ ကေမၻာဒီးယားႏွင္႔ ဗီယက္နမ္ေတာင္ပိုင္း မေလးရွားေျမာက္ပိုင္း ေဒသမ်ားသို႔တိုင္ေအာင္ ေတာင္ေပၚေျမျပန္႔အႏွံ႔ ေနထိုင္ၾကသည္ကို ေတြ႔ႏုိင္ပါသည္။

မိုထိတ္ ေခၚ ပိုးကရင္အုပ္စုသည္ ဧရာ၀တီျမစ္ေၾကာင္းတို႔ကို အထူးသျဖင္႔ အသံုးျပဳ၍ဆင္းလာၾကရာ ျမန္မာျပည္ ျမစ္၀ကြၽန္းေပၚေဒသႏွင္႔ ကရင္ျပည္နယ္ေဒသမ်ားတြင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ယိုးဒယားျပည္အေနာက္ဘက္ျခမ္း ေဒသမ်ားတြင္ေသာ္လည္းေကာင္း ပ်႕ံႏွံေနထိုင္သည္ကို ေတြ႔ရေပမည္။

ကရင္သကၠရာဇ္ေရတြက္ျခင္း

ဒုတိယအသုတ္ျဖစ္ေသာ မို႔ထိတ္ ေခၚ ပိုးကရင္အႏြယ္၀င္တို႔သည္ ခမ (၇၃၉) ႏွစ္ေလာက္တြင္ ဤျပည္ေထာင္စုေဒသထဲသို႔ စတင္၀င္ေရာက္လာၿပီး ထိုကာလမွစ၍ ကၽြႏု္ပ္တို႔ကရင္အမ်ဳိးသားသကၠရာဇ္ကို သုေတသီတို႔ေရတြက္၍ ယခုႏွစ္အထိဆိုပါမႈ ၂၇၄၉ ခုႏွစ္သို႔ပင္ ေရာက္ခဲ႔ပါသည္။

သို႔ျဖစ္လွ်င္ ယေန႔ကၽြႏု္ပ္တို႔ျပည္ေထာင္စုအတြင္း ျပန္လည္ဆံုစည္းၾကေသာ ဖခင္အႏြယ္၀င္ (စေကာကရင္) အုပ္စုႏွင္႔ မိခင္အႏြယ္၀င္ (ပိုးကရင္) အုပ္စုတို႔မွာ တစ္ခ်ိန္က ထီေဆ႔ေမ႔ယြားတြင္ တစ္ရြာတည္းသို႔မဟုတ္ တစ္အိမ္ေထာင္စုတည္း ေနထိုင္ခဲ႔ေသာ မိဘမ်ားမွ တစ္မ်ဳိးတည္း တစ္ခုတည္းေသာ ေသြးရင္းသားရင္ ညီအစ္ကိုမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းကို ကရင္လူႀကီးမ်ားက ဆံုးမေျပာၾကားခဲ႔ေသာ ပံုျပင္မ်ား၊ ဆံုးမစကားမ်ား၊ စကားပံုမ်ားအရ မွန္ကန္ေနေၾကာင္း ျငင္းဆိုစရာမရွိသည္႔အျပင္ ယင္းသမိုင္းစဥ္ကို ပိုမိုခိုင္လံုေစမည္႔ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ားက ယေန႔အေရွ႔ေတာင္အာရွေဒသရွိ လူမ်ဳိးစုမ်ား၏ သမိုင္းကိုေလ႔လာျခင္းအားျဖင္႔ ယင္းတို႔အနက္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ကရင္လူမ်ဳိးစုမ်ား၏ အတိတ္သမိုင္းေၾကာင္းကိုလည္း မွန္ကန္စြာ ေလ႔လာသိရွိႏုိင္ပါသည္။

ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားဟုေခၚတြင္ျခင္း

ကရင္လူမ်ဳိးစုမ်ားကို ပညာရွင္မ်ားက ထိုင္းတရုတ္အႏြယ္၀င္မ်ားဟု မွတ္တမ္းတင္ၾကသည္။ ပညာရွင္တို႔၏ တင္ျပခ်က္အရ လူတို႔၏ဦးေခါင္းခြံအေနအထားႏွင္႔ ႏွာေခါင္းအေနအထားအရလည္းေကာင္း စကားေ၀ါဟာရ ဘာသာေဗဒအရလည္းေကာင္း သတ္မွတ္ေခၚတြင္ျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း ကရင္လူမ်ဳိးႏြယ္စုမွာ ထိုင္း၊ တရုတ္အုပ္စုမ်ားကဲ႔သို႔ပင္ မြန္ဂိုအႏြယ္၀င္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

အေရွ႔ေတာင္အာရွေဒသရွိ လူမ်ဳိးအေတာ္မ်ားမ်ားက ယန္ ဟုေခၚၾကၿပီး ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ားက ကရင္ဟုေခၚၾကသည္။ ကရင္ဟူေသာအေခၚကို မည္သည္႔အခ်ိန္ကစတင္၍ ေခၚၾကသည္ဟု အတိအက်တင္ျပရန္ ခက္ခဲေသာ္လည္း ယင္းအေခၚသည္ အင္း၀ေခတ္မတိုင္မီ စတင္ေခၚတြင္ခဲ႔ဟန္ရွိပါသည္။ ျမန္မာလူမ်ဳိးတို႔၏ အယူအဆအရ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားကို ရွမ္းလူမ်ဳိးမ်ား (၃၀) တြင္ ထည္႔သြင္း၍ သမိုင္းတြင္မွတ္တမ္းတင္ခဲ႔ရာ (ေကြ႔ရွမ္း) လူမ်ဳိးမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ (ဂၽြမ္း) လူမ်ဳိးမ်ားသည္လည္းေကာင္း ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားကို ေဒသအေလ်ာက္ ေခၚတြင္ၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု သမိုင္းပညာရွင္အခ်ဳိ႔က ယူဆၾကပါသည္။ အခ်ဳိ႔ပညာရွင္မ်ားက တစ္ခ်ိန္ကဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းတြင္ ေနထိုင္ခဲ႔ဖူးေသာ ကမ္းယံလူမ်ဳိးမ်ားမွ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္လာသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ပ်ဴလူမ်ဳိးမ်ားအား ယေန႔ပိုးကရင္ျဖစ္လာသည္ ဟူ၍လည္းေကာင္း ယူဆၾကပါသည္။

ယေန႔ရခိုင္ျပည္ေဒသအခ်ဳိ႔တြင္ (ကမ္းယံ) လူမ်ဳိးအနည္းငယ္ကို ေတြ႔ႏုိင္ရာ ယင္းတို႔မွာ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားႏွင္႔ မတူေၾကာင္းကို ၄င္းပ်ဴလူမ်ဳိးမ်ားကို သမိုင္းပညာရွင္အခ်ဳိ႔က ေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီဟု ယူဆၾကေသာ္လည္း အမွန္မွာ ယေန႔တိုင္ေအာင္ ပ်ဴလူမ်ဳိးတို႔၏အဆက္အႏြယ္ကို ပဲခူးတိုင္းအေနာက္ဖက္ျခမ္းႏွင္႔ ျပည္ၿမိဳ႔တစ္ဖက္တြင္ အႏွံ႔အျပားေတြ႔ရွိႏုိင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုသူတို႔အားလံုးမွာ မိမိတို႔ကိုယ္ကို ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ားဟု ယံုၾကည္ၾကၿပီး ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ားအသြင္သို႔ လံုး၀ေျပာင္းလဲသြားျခင္းသာျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ျမန္မာစစ္စစ္မ်ားႏွင္႔ အေရာင္အေသြးမတူျခင္း စကားေျပာရာတြင္ အသံ၀ဲပံု တစ္မ်ဳိးတစ္ဖံု ထူးျခားျခင္းတို႔ေၾကာင္႔ ပ်ဴလူမ်ဳိးမ်ားကို ပိုးကရင္ျဖစ္လာသည္ ဆိုေသာယူဆခ်က္မွာ မမွန္ႏုိင္ေၾကာင္း သိရပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ေရွးပ်ဴယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားခ်ိန္တြင္ ပ်ဴလူမ်ဳိးႏွင္႔ ပိုးကရင္အႏြယ္၀င္မ်ားမွာ ေရာေႏွာခဲ႔ၾကသည္႔ လကၡဏာအေထာက္အထားကား ထည္႔သြင္းစဥ္းစားရေပမည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ ယေန႔ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ ရုိးရာဓေလ႔အခ်ဳိ႔တို႔သည္ ထိုေခတ္ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈအခ်ဳိ႔တို႔ႏွင္႔ နီးစပ္သည္ကို ေတြ႔ရွိႏုိင္ျခင္း မာန္လည္သမိုင္းတြင္ ပ်ဴမင္း မ်ားဟူေသာ အေရးအသားႏွင္႔ ပတ္သက္၍ ပ်ဴမွာ လူမ်ဳိးမ်ားကို ေဖၚျပရာျဖစ္သကဲ႔သို႔ ၿပံဳး ဟူေသာအေရးအသားကို ေတြ႔ႏုိင္သည္။ ၿပံဳး ဟူေသာအေခၚမွာ ျမန္မာစကားသံမ်ားအရ ယရစ္သံပ်က္၍ (ပရုံး) ဟူေသာ အသံထြက္ၿပီး သံမွန္အေနအထားသို႔ ေလ႔လာပါက ပရုံး-ဖလံုး-ဖလံု ဟူေသာအသံမ်ား၏ မူလဇာစ္ျမစ္ျဖစ္ႏုိင္ၿပီး ယင္းအေခၚသည္ ယေန႔ (ပိုးကရင္) လူမ်ဳိးစုတို႔ မိမိကိုယ္ကိုေခၚေသာ ဖလံု ဟူေသာအေခၚႏွင္႔ အသံထြက္တူညီေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ထုိ႔အျပင္ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား၏ မွတ္တမ္း၀င္အေခၚအရ ျပည္ၿမိဳ႔ကို (ပရုံး) ဟုေခၚျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းေဒသတြင္ တစ္ခ်ိန္က ယေန႔ ဖလံု ဟုေခၚေသာ ပိုးကရင္လူမ်ဳိးစုတို႔ ေနထိုင္ရာေဒသအျဖစ္ျဖင္႔ ထင္ရွားခဲ႔ေၾကာင္းကို ေရွးကရင္လူႀကီးမ်ား အဆိုႏွင္႔ယွဥ္၍ သိရွိႏုိင္ပါသည္။

ျမန္မာ႔သမိုင္းတြင္ပါရွိသည္႔ မြန္၊ ျမန္မာ ႏွစ္ေပါင္း(၄၀)စစ္ပြဲကာလတြင္ ျမန္မာမင္းမ်ား၏ အေရွ႔ဘက္စစ္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္း တစ္ေလွ်ာက္တြင္ အမ်ားစုေနထိုင္ေသာ စေကာကရင္လူမ်ဳိးစုမ်ားကို ျမန္မာမင္းမ်ား၏ စစ္တပ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္ေစျခင္းျဖင္႔လည္းေကာင္း မြန္မင္းမ်ားႀကီးစိုးရာ ေဒသျဖစ္ေသာ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚႏွင္႔ ေအာက္ပိုင္းရွိပိုးကရင္ လူမ်ဳိးစုမ်ားကို မြန္မင္းမ်ား၏ စစ္တပ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္အမႈထမ္းေစျခင္းျဖင္႔လည္းေကာင္း ကရင္လူမ်ဳိးစု(၂)စုအား မြန္-ျမန္မာတို႔က ခြဲျခားေခၚေ၀ၚျခင္းျဖင္႔ စေကာကရင္အုပ္စုကို ျမန္မာကရင္မ်ား၊ ပိုးကရင္အုပ္စုကို မြန္-ကရင္ သို႔မဟုတ္ တလိုင္းကရင္မ်ားဟူ၍လည္းေကာင္း ယေန႔တိုင္ေအာင္ တစ္ခ်ဳိ႔ ေခၚေ၀ၚေနၾကေသးသည္။

သုေတသီအခ်ဳိ႔က ေတာင္ငူမင္းဆက္ကို ကရင္လူမ်ဳိးတို႔ စတင္တည္ေထာင္ေၾကာင္း အဆိုရွိၾကသည္။ ယင္းအဆိုမွာ မ်ားစြာေလွ်ာ္ကန္လွေပသည္။ အေၾကာင္းမွာ မြန္-ျမန္မာစစ္ပြဲကာလတြင္ စေကာကရင္လူမ်ဳိးစုတို႔သည္ စစ္ေရးႏွင္႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေတြ႔အၾကံဳျဖင္႔ နယ္ေျမေဒသ စုသည္းေနထိုင္မႈမ်ားေၾကာင္႔ ေတာင္ငူမင္းဆက္ကို စတင္ထူေထာင္ႏုိင္ရန္ အင္အားအထူးေကာင္းမြန္လ်က္ ရွိမည္မွာမလြဲေပ။ မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမႈ သမိုင္းတြင္ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔ မွတ္တမ္းမ၀င္သည္မွာ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ ေအးေဆးစြာ ေနထိုင္လိုေသာ စိတ္ဓါတ္ႏွင္႔ စည္းလံုးညီညြတ္မႈ အားနည္းေသာ သဘာ၀တို႔ေၾကာင္႔ အျခားလူမ်ဳိးမ်ားတို႔၏ လက္ေအာက္တြင္ ကာလၾကာျမင္႔စြာေနထိုင္ကာ မိမိတို႔ယဥ္ေက်းမႈဓေလ႔ ထံုးစံတစ္ခ်ဳိ႔တို႔မွာ ႏွေမ်ာဖြယ္ရာ ဆံုးရႈံးခဲ႔ရျခင္းႏွင္႔ တစ္ေဒသႏွင္႔တစ္ေဒသ ဆက္သြယ္ရန္ ေ၀းလံခက္ခဲေသာ ေနရာေဒသမ်ားတြင္ ပ်ံ႕ႏွ႔ံေနထိုင္မႈတို႔မွာ အဓိကက်လွေပသည္။

စေရွာင္ဖန္း (အင္းစိန္)